Opgave STORM

De afgelopen jaren zijn er zo’n 40 STORMs uitgevoerd, vooral gericht op het in kaart brengen van de kosten en baten van een innovatie en de condities die de kans van slagen vergroten c.q. het traject versnellen. Gaandeweg is er echter een groeiende behoefte ontstaan om niet alleen vanuit een innovatie met STORM aan de slag te gaan, maar ook vanuit de opgave. Zo ontstond het idee om vanuit de opgave naar de behoefte aan innovaties te kijken. Het dynamisch model biedt daarbij structuur, maar ook de mogelijkheid om te kwantificeren in hoeverre innovaties bijdragen aan deze opgave(s). Deze benadering heeft in een aantal cases verder gestalte gekregen (zie onder voorbeelden) en duiden we aan met Opgave-STORM.

Twee varianten

Met een Opgave-STORM kan op gestructureerde wijze gewerkt worden vanuit een opgave. We onderscheiden daarbij twee varianten:

Variant 1
Matchmaking huidige opgave en innovaties: Hiermee kan een goed onderbouwde selectie van kansrijke innovaties mogelijk worden gemaakt: match-making van opgave en innovaties.

Variant 2
Verkenning omvang van de toekomstige opgave.

De twee varianten kunnen ook gezamenlijk worden uitgevoerd omdat ze complementair zijn. Daarbij kan het heel nuttig zijn om eerst beter de toekomstige opgave in kaart te brengen en vervolgens de matchmaking tussen opgave en innovaties uit te voeren.

Het resultaat van een Opgave-STORM bestaat uit:

• Inzicht in de belangrijkste mechanismen die een rol spelen in de opgave, met de bijbehorende sleutelfactoren. Dit zijn in feite de knoppen waaraan gedraaid kan worden. Deze brengen we in beeld aan de hand van redeneerlijnen. (geldt voor variant 1 en 2)
• Inzicht in welke (clusters van) innovaties de grootste bijdrage leveren aan de huidige en toekomstige opgave-doelstellingen (geldt voor variant 1 en 2).
• Inzicht in waar blinde vlekken zitten met meer kansen voor innovatie dan nu gepakt worden. Hierdoor kunnen uitvragen voor innovaties specifieker gericht worden (geldt voor variant 1).
• Een beter en meer gekwantificeerd beeld van de omvang van de toekomstige opgave (geldt voor variant 2)

Variant 1: opgave en innovaties

Met het resultaat van een Opgave-STORM kunnen nieuwe innovatie-voorstellen snel en efficiënt gescreend worden omdat duidelijk wordt hoe de innovaties ingrijpen in het systeem en op welk mechanisme. De Opgave STORM kan ondersteuning bieden bij portfoliomanagement van innovaties.  Hiermee kan een goede (vaak ook gekwantificeerde) indruk verkregen worden van de effectiviteit van innovaties en zicht op gewenste effectiviteit op het juiste moment. Daarnaast draagt het bij aan het vinden van een evenwicht in quick wins en ideeën op die meer tijd nodig hebben qua ontwikkeling.

Een voorbeeld: Kustlijnzorg

Met behulp van een kustlijnmodel worden innovatieve voorstellen beoordeeld op aspecten als kosten-effectiviteit, milieuprestatie en omgevingswaarde, naast de opschaalbaarheid. Doel van het IKZ-programma is om met een reeks van maatregelen de milieukosten en de CO2-uitstoot drastisch te verminderen op middellange termijn. Met het model bekijken we welke bijdrage diverse innovaties potentieel kunnen leveren aan de transitiedoelen.

Variant 2: verkenning omvang toekomstige opgave

Een opgave-STORM kan inzicht geven in hoe een opgave zich in de toekomst ontwikkelt, immers er zijn veel dynamische factoren die de opgave beïnvloeden. Dit leent zich goed voor asset management vraagstukken: het fysisch/technisch gedrag van assets wordt gerelateerd aan de dynamiek van de omgeving. Aan de hand van het model dat gemaakt wordt in de opgave-STORM kan een optimalisatie uitgevoerd worden voor meerdere objecten en meerdere doelstellingen en randvoorwaarden zoals duurzaamheid (CO2 uitstoot, circulariteit), levensduurkosten en capaciteit. Alle typen assets kunnen op deze manier benaderd worden: (vaar-)wegen, bruggen, sluizen, tunnels. De conditie van deze assets is van grote invloed op de operationele prestaties van bijvoorbeeld verkeersmanagement en watermanagement. Deze prestaties worden ook zichtbaar in de modellen. Door middel van simulaties kan nagegaan worden welke innovaties en welke maatregelen gunstig uitwerken op de toekomstige opgave(n). Hierdoor kan een groot deel van het werk van Rijkswaterstaat baat hebben bij deze aanpak.

Een voorbeeld: Bruggenopgave

Rijkswaterstaat beheert bijna 5000 bruggen en viaducten. Verschillende ‘mechanismen’ zorgen voor verslechtering van de conditie van een brug. Om deze verslechtering tegen te gaan zijn diverse type maatregelen mogelijk. Met het bruggenmodel zijn diverse scenario’s met een mix aan onderhouds-, versterkings- en vervangingsmaatregelen in beeld gebracht en wat deze scenario’s betekenen voor kosten, duurzaamheid, hinder, omgevingswaarde, capaciteitsbeslag etc. Deze benadering kan een programmatische aanpak over meerdere bruggen heen ondersteunen door het mogelijk te maken over de verschillende bruggen te optimaliseren.

In onderstaande tabel zijn de belangrijkste kenmerken van de  innovatie-STORM en de opgave-STORM naast elkaar gezet.